Kontrola przez sprzątanie zwrotne

Dopiero w okresie powojen-nym pojawiły się pierwsze opracowania, które podkreślały ów związek: „Planowanie w zarządzaniu stosuje się w celu opracowania powiązanych ze sobą jednolitych i sprecyzowanych programów”, podczas gdy „kontrola w zarządzaniu jest poszukiwaniem możliwości zmuszenia zdarzeń do zgod-

ności z planem”(Goetz, 1949, s. 229). W parę lat później H. Koontz i C. O’Donnell pisali w podręczniku teorii organizacji i zarządzania: „Kontrola, jako jedna z funkcji zarządzania polega na sprawdzeniu i korygowaniu działalności podwładnych w celu zapewnienia, że zrealizowane zostaną zadania przedsiębiorstwa, a plany opracowane zostaną tak, aby zadania te zostały osiągnięte. Stosując się do tak pojętej funkcji kontroli każdy kie-rownik, od naczelnego dyrektora do mistrza upewnia się, że wykonuje się to, co zamierzano zrobić”(Koontz, O’Donnell, 1968, s.66). Również w najnowszych podręcznikach z tej dziedziny kontrola jest traktowana jako ważna funkcja zarządzania. Bardzo mocno jest akcentowany związek kon-troli z planowaniem między innymi przez R.A. Webbera: „Kontrola przez sprzężenie zwrotne nawiązuje do ostatniego etapu procesu planowania, gdy konkretne zadania jednostki, wydziału czy organizacji mogą stać się ocze-kiwanymi efektami, według których kierownictwo będzie oceniać rzeczywi-ste wyniki […] Celem systemu kontroli jest pomaganie organizacji w osią-ganiu celów, a nie w wyszukiwaniu winnych”(Webber, 199, s.264).

W polskiej literaturze jednym z pierwszych propagatorów koncepcji analizy procesu zarządzania w kategoriach jego funkcji był J. Kumał (197, s. 264).